Η
πραγματική μας παράδοση
“Η παράδοση έχει αξία, μόνο όταν δεν στηρίζεται στην
αναπαράσταση αλλά στην καθημερινή και δίχως επιτήδευση ζωή μας…” - Μ.
Χατζηδάκις – “Σχόλια του τρίτου”
του Δημήτρη Γαρούφα
Δικηγόρου, πρώην προέδρου
του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Αναλογίζομαι τη ρήση του
Μ. Χατζηδάκι βλέποντας να διοργανώνονται (κυρίως τους θερινούς μήνες) ποικίλες
εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα, που περιορίζονται μόνο σε αναπαράσταση παλιών
εθίμων, χορών κλπ. με παραδοσιακές στολές. Το “φολκλόρ” όμως είναι το
επιφανειακό κομμάτι της παράδοσης και περιοριζόμενοι σε αυτό ξεχνάμε την ουσία
που έχει αρχαιοελληνικές καταβολές και εκφράζει τις αρχές του οικουμενικού
Ελληνισμού. Γιατί η ουσία της ελληνικής παράδοσης είναι ο “καθ’ ημάς τρόπος”, ο
ελληνικός τρόπος ζωής και σκέψης με ανοιχτούς ορίζοντες σε μια διαρκή
αναζήτηση, για δημιουργία και διαμόρφωση θεσμών ανθρωποκεντρικών.
.Για να γίνω κατανοητός,
αναφέρω ενδεικτικά δύο παραδείγματα: αρχαιοελληνική παράδοση ήταν η αρχή της
επίλυσης των διαφορών με τη διαιτησία, θεσμός που επέζησε και στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας βοηθώντας το γένος να κρατήσει κάποιας μορφής αυτονομία έναντι
του κατακτητή. Υπήρχαν οι “δικιωτές” και τα “εσναφικά δικαστήρια” για την
επίλυση των διαφορών (μάλιστα στους Σαρακατσάνους η απόφαση του “σναφικού”
δικαστηρίου γινόταν τραγούδι, για να διασωθεί η μνήμη του γεγονότος). Αυτήν την
αρχή υποστηρίζει η Ε.Ε. προωθώντας το θεσμό της διαμεσολάβησης, για να υπάρχει
γρήγορη επίλυση διαφορών, κι εμείς την προωθούμε ως κάτι νέο με οδηγία της
Ε.Ε., ξεχνώντας βέβαια ότι ήταν καθαρά δικός μας θεσμός που υιοθέτησε η Ευρώπη…
Να θυμίσω ακόμη ότι το γένος. για να επιζήσει σε δύσκολες εποχές. διαμόρφωνε
θεσμούς αλληλεγγύης θαυμαστούς… Και ενδεικτικά πάλι αναφέρω ότι στα
σαρακατσάνικα τσελιγγάτα, αν κάποιος από ατυχία έχανε το βιος του, μαζεύονταν
οι αρχηγοί των οικογενειών και έδιναν από το δικό τους το κοπάδι ζωντανά, για
να μπορεί ο ατυχήσας να ξαναρχίσει τη ζωή του… Δυστυχώς έχουμε ξεκοπεί, δεν
βιώνουμε την ουσία της παράδοσης και περιοριζόμαστε στο να θεωρούμε παράδοση
μόνο την επιφάνεια, το “φολκλόρ”, τη γραφική αναπαράσταση εθίμων και χορών…
Στη σημερινή δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας θα έπρεπε να
ξαναθυμηθούμε και αναζητήσουμε -και ως αντίδοτο- τις πραγματικές μας ρίζες, τις
πανάρχαιες ελληνικές αρχές και κανόνες ζωής, την ολιγάρκεια, την εργατικότητα,
την αλληλεγγύη, την πίστη στη δύναμη του ατόμου, που μπορεί να δρα και
διακρίνεται ως μέλος οργανωμένου συνόλου, και αξιοποιώντας τα συγκριτικά μας
πλεονεκτήματα να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις αναγέννησης του Ελληνισμού,
που μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το προζύμι μιας νέας ζύμωσης στην Ευρώπη,
για να ξαναθυμηθεί τον ανθρωποκεντρικό της πολιτισμό.
.
