Τα παραμύθια της στάνης
Με σεβασμό στον σαρακατσάνικο πολιτισμό
και αίσθημα ευθύνης για την προφορική λογοτεχνία, παρουσιάζουμε τον πρώτο τόμο
παραδοσιακών σαρακατσάνικων παραμυθιών με τίτλο «τα παραμύθια της στάνης».
Για πρώτη φορά στην ιστορία των
σαρακατσάνικων συλλόγων εκδίδεται ένα βιβλίο 64 σελίδων σε μεγάλο σχήμα, 31χ24,
πλούσια έγχρωμη εικονογράφηση, χαρτί πολυτελείας 200 γραμ. και σκληρό εξώφυλλο.
Όπως ταιριάζει σε μια επιμελημένη προσέγγιση της πλούσιας λογοτεχνικής
κληρονομιάς μας.
Συνειδητά κι ύστερα από μελέτη,
επιλέξαμε τη συγγραφή των παραμυθιών στην απλή νεοελληνική γλώσσα, χωρίς
σαρακατσάνικους ιδιωματισμούς, για να έχουν πρόσβαση στη σαρακατσάνικη
λογοτεχνία όλα τα παιδιά της Ελλάδας. Όλα τα παιδιά του κόσμου.
Όλοι εμείς, τα μέλη του συλλόγου, είμαστε περήφανοι για τα παιδιά των Σαρακατσάνων που έχουν, δίπλα στη σαρακατσάνικη κληρονομιά τους και πολιτισμικά στοιχεία από άλλες κοινωνικές ομάδες. Είναι όλα δικά μας παιδιά κι έχουν την αγάπη μας και την αμέριστη συμπαράσταση.
Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Θεσ/νίκης "Η Ενωση"
Τα εφτά παραδοσιακά
σαρακατσάνικα παραμύθια της συλλογής δεν είναι απλές φανταστικές αφηγήσεις που
μας συνδέουν μ' έναν κόσμο μεταφυσικό και ίσως αρχέτυπο όπως τα περισσότερα
παραμύθια, αλλά ιστορίες των ανθρώπων της στάνης που εκφράζουν τον πνευματικό
πολιτισμό των Σαρακατσάνων.
Μέχρι το 1900, περίπου, στις στάνες δεν
υπήρχαν δάσκαλοι, δασκαλοκάλυβα και πινακίδια. Δεν υπήρχε καν σχολική
εκπαίδευση των νέων. Τα παραμύθια ήταν ΄η βασική διδακτέα ύλη' που δίδασκαν ο παππούς
και η γιαγιά στα παιδιά της σχολικής ηλικίας και τα προετοίμαζαν για την
περιπέτεια της ζωής.
Μέσα από τα παραμύθια και χρησιμοποιώντας
για ήρωα κάποια ζώο, συνήθως αλεπού και λύκο, οι Σαρακατσάνοι προσπαθούσαν να
ανατρέψουν ή να εξελίξουν την ηθική της στάνης και τις φεουδαρχικές συμπεριφορές
του άρχοντα η τσέλιγκα.
Τα σαρακατσάνικα παραμύθια, που
λέγονται μύθια στη λαλιά των Σαρακατσάνων, προέρχονται από τους μύθους του
Αισώπου, σε αντίθεση με τις θεωρίες που θέλουν τα λαϊκά παραμύθια να
προέρχονται από τους ηλιακούς μύθους των Ινδοευρωπαίων.
Στην εξέλιξή τους τα σαρακατσάνικα
παραμύθια έπαιρναν τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της μιας γενιάς και τα
πρόσφεραν στην επόμενη. Η γιαγιά κι ο παππούς διαπότιζαν τα παραμύθια με τις ηθικές
αρχές και αξίες της γενιάς τους κι επιπλέον, τα έραιναν με τα όνειρα της
επόμενης γενιάς, χωρίς να πειράζουν τη δομή και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
τους.
Γιώργος Α. Φυτιλής
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΥΤΙΛΗΣ
Ο Γεώργιος Φυτιλής γεννήθηκε στα
χαμηλώματα των Πιερίων και μέσα σε μια στάνη. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια
τα πέρασε στο Πολύκαστρο.
Σπούδασε Πολιτικές και Οικονομικές
επιστήμες στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και παρακολούθησε – με υποτροφία του
συμβουλίου της Ευρώπης – σεμινάρια Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου στο πανεπιστήμιο
του Στρασβούργου.
Είναι πατέρας δύο παιδιών και τιμήθηκε
με το βραβείο της ΧΕΝ για το μυθιστόρημα ΄΄Κι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο΄΄.
Είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας
Ελλήνων Λογοτεχνών.
ΑΣΠΑΣΙΑ ΜΠΟΥΡΧΑ
Η Ασπασία Μπούρχα γεννήθηκε στη Στυλίδα
Φθιώτιδας από Σαρακατσάνους γονείς.
Έζησε τα προσχολικά της χρόνια στη
στάνη των παππούδων της, στον Άι Γιώργη Στυλίδας και πέρασε τα καλοκαίρια στις
κορυφές της Όθρυς, στη στάνη Σαπουνά.
Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών
Τεχνών της Αθήνας και υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός στη Μ.Ε.
Συνεργάστηκε με το μουσείο της
Ακρόπολης για την έκδοση του βιβλίου ΄΄Ακρόπολη και Εκαπίδευση΄΄. Έχει κάνει
ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής και συμμετείχε σε ομαδικες.
Το βιβλίο πέρασε από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος {ΕΒΕ} και έλαβε τον Διεθνή Μοναδικό Αριθμό Βιβλίου {International Standard Book Number, ISBN} με δικαίωμα να κυκλοφορήσει νόμιμα σε βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία όλης της χώρας. Όλου του κόσμου.
Με τα παραδοσιακά σαρακατσάνικα παραμύθια, όπως γίνεται με όλα τα λαϊκά παραμύθια, τα παιδιά θα καλλιεργήσουν τη φαντασία τους, θα εκλεπτύνουν τα συναισθήματα και θα κοινωνικοποιηθούν καλύτερα.
Τα μέλη του συλλόγου που δουλέψαμε με ενθουσιασμό, αλληλοσεβασμό και ομόνοια, για να δώσουμε ζωή στο βιβλίο με τα παραδοσιακά σαρακατσάνικα παραμύθια, θυμόμασταν την κάθε στιγμή αυτό που έγραψε ο Αϊνστάιν. «Αν θέλετε το παιδί σας να γίνει έξυπνο, διαβάστε του παραμύθια. Αν θέλετε να γίνει πιο έξυπνο, διαβάστε του περισσότερα παραμύθια.»
