Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στον τόπο μας ένα κύμα αστυφιλίας που οι αιτίες του λίγο πολύ είναι σ' όλους γνωστές. Ένα μεγάλο μέρος από τον πληθυσμό της υπαίθρου, καθώς το πιέζουν ποικίλες ανάγκες, συρρέει για καλύτερη τύχη στις μεγαλουπόλεις.
Έτσι γινόμαστε μάρτυρες μιας ανορθόδοξης κι απρογραμμάτιστης αστικοποίησης της Ελληνικής κοινωνίας. Από τη μια μεριά ο υδροκεφαλισμός μιας πρωτεύουσας κι από την άλλη μεριά μια ερημωμένη κι ατροφική ύπαιθρος. Μέσα στα πλαίσια αυτού του φαινομένου άνθρωποι που μεγάλωσαν σε μια κλειστή αγροτική κοινωνία βρέθηκαν ξαφνικά πελαγωμένοι μέσα στο χάος της μεγαλούπολης. Αναζητώντας τρόπους διατήρησης της μεταξύ τους επικοινωνίας δημιούργησαν σιγά σιγά διάφορες αδελφότητες και συλλόγους μέσα από τους οποίους και τη μεταξύ τους επαφή διατήρησαν και τους δεσμούς με την ιδιαιτερη τους πατρίδα δεν διέκοψαν. Μερικοί απ’ αυτούς τους συλλόγους περισσότερο φιλόδοξοι, προχώρησαν σε μια προσπάθεια διατήρησης στοιχείων της παράδοσης. 'Αλλοι συγκέντρωσαν είδη λαϊκής τέχνης, άλλοι κατέγραψαν τραγούδια, άλλοι πάλι, προχώρησαν σε μια προσπάθεια αναβίωσης εθίμων του τόπου τους. Χωρίς καμιά διάθεση επίκρισης των προθέσεων τους δε μπορούμε να μην επισημάνουμε τον κίνδυνο να ξεστρατίσει όλη αυτή η προσπαθεια σ’ ένα φτηνό φολκλορισμό, αν δεν συνοδεύεται από μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της παράδοσης. Ο κίνδυνος απορρέει από την τάση να ωραιοποιούμε καθετί που έχει σχέση μ' αυτήν. Πρόκειται για μια ισοπεδωτικη ωραιοποίηση που οδηγεί στην απώλεια της ουσίας καθεμιάς παραδοσιακής εκδήλωσης.
Ξεκινώντας απ’ αυτές τις διαπιστώσεις η «αδελφότης των εν Αθήναις Σαρακατσαναίων Ηπείρου», προχώρησε στην έκδοση αυτής της συλλογής των τραγουδιών. Αν πέτυχε ή όχι στην προσπάθεια της θα το κρίνετε εσείς. Θεωρούμε ότι το βασικότερο στοιχείο της νεότερης πολιτιστικής μας κληρονομάς είναι το δημοτικό τραγούδι. Όταν μιλάμε για δημοτικό τραγούδι εννοούμε μια σύνθετη δημιουργία (ποίηση - μουσική - χορός). Από τα τρία στοιχεία αυτής της σύνθετης δημιουργίας μόνο το πρώτο, η ποίηση, αξιοποιήθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι ποιητές μας, ξεκινώντας από το Σολωμό και καταλήγοντας στους νεότερους, έσκυψαν με τρυφερότητα πάνω στη λαϊκή μας ποίηση και έθρεψαν τη δική τους έμπνευση. Δε συνέβη όμως το ίδιο με τη δημοτική μουσική και το χορό. Λίγοι προσπάθησαν να αφομοιώσουν δημιουργικά τη μουσική μας παράδοση και να δώσουν έργα με ελληνικό χρώμα, όπως επίσης ελάχιστοι είναι εκείνοι που μελέτησαν σοβαρά τους λαικούς χορούς κι εμπνεύστηκαν απ' αυτούς. Έτσι φτάσαμε στο σημερινό κατάντημα. Ένας λαός με μια από τις πλουσιότερες παραδόσεις πέφτει θύμα της σύγχυσης των καιρών μας και σιγά σιγά αλλοτριώνεται. Είναι γιατί δεν αντιμετωπίσαμε σωστά την παράδοση.
Δυστυχώς, δε μπορέσαμε να καταγράψουμε και τη μουσική των τραγουδιών, κάτι που απαιτούσε ειδικές γνώσεις που δε διαθέτουμε. Είμαστε όμως στη διάθεση κάθε μουσικολόγου που θα θελήσει να καταπιαστεί με το θέμα. Κι αυτό, αν είναι να γίνει, πρέπει να γίνει γρήγορα. Οι πηγές των τραγουδιών, άνθρωποι ηλικιωμένοι, φεύγουν ένας ένας παίρνοντας μαζί τους και τα πολύτιμα στοιχεία της παράδοσης μας.
Η συλλογή των τραγουδιών έγινε από μέλη της αδελφότητας με κόπο πολύ και μεράκι σε διάφορα χωριά της Ηπείρου όπου είναι εγκαταστημένοι μόνιμα σήμερα Σαρακατσαναίοι. Οφείλουμε σε όλους αυτούς ευχαριστίες.
Η Αδελφότητα
